Prawie 3/4 użytkowników Internetu w Polsce jest narażonych na zagrożenia mające podłoże seksualne, te dotyczące ich reputacji lub związanie z napastliwością i nieodpowiednim zachowaniem. Co więcej, internauci coraz częściej odczuwają negatywne konsekwencje wynikające z nieodpowiednich zachowań w sieci. Aż 90% badanych Polaków cierpiało emocjonalnie i psychicznie z powodu niechcianych kontaktów, mowy nienawiści, złośliwości, trollingu i wiadomości o podłożu seksualnym – wynika z badania Microsoft pt. „Civility, Safety and Interactions Online – 2019”.
Dziś w całej Europie obchodzony jest Dzień Bezpiecznego Internetu (DBI). Mając na uwadze znaczenie działań mających na celu zapewnienie bezpiecznego dostępu do zasobów internetowych, Microsoft opublikował wyniki badania pt. „Civility, Safety and Interactions Online – 2019”, które zostało przeprowadzone wśród internautów z 25 krajów. Na jego podstawie przygotowany został wskaźnik Digital Civility Index (DCI), mierzący charakter i natężenie interakcji w sieci. Badanie ocenia postrzeganie interakcji w Internecie przez nastolatków i dorosłych oraz ich poziom narażenia na 21 rodzajów zagrożeń w sieci z czterech kategorii: napastliwości, nieodpowiedniego zachowania w sieci, mających podłoże seksualne oraz dotyczących reputacji. Im wskaźnik jest niższy (w skali od 0 do 100), tym mniejsze jest narażenie respondentów na zagrożenia i tym wyższy jest postrzegany poziom uprzejmości online wśród obywateli danego kraju. W skali światowej wskaźnik DCI wyniósł 70% i jest to zarazem pierwszy tak wysoki wynik od czasu rozpoczęcia badania w 2016 roku.
Ranking Cyfrowej Grzeczności
W najnowszej edycji do badania została dołączona Polska wraz z Indonezją i Królestwem Niderlandów, które zadebiutowało na drugim miejscu, odnotowując wskaźnik DCI na poziomie 56%. Pierwsze miejsce w rankingu po raz trzeci zajęła Wielka Brytania, mimo odnotowania wzrostu wskaźnika z 45% w 2016 do 52% w 2019. Pozostałe trzy kraje w pierwszej piątce rankingu to Niemcy (58%), Malezja (59%) oraz Stany Zjednoczone Ameryki (60%). Najwięcej zagrożeń odnotowano w Kolumbii (80%), Peru (81%) oraz RPA (83%). Polska z wynikiem 72% zajęła 14 miejsce wśród 25 badanych krajów.
Zagadnienia napędzające nieodpowiednie zachowanie w sieci
41% badanych Polaków uznało, że kwestie wyglądu fizycznego najczęściej napędzają nieodpowiednie zachowania w sieci. W kolejnych pozycjach znalazły się polityka (34%), religia (28%), orientacja seksualna (26%) oraz tożsamość płciowa (20%). Najpopularniejszym miejscem występowania zagrożeń w Internecie są według badanych portale społecznościowe.
Zagrożenia w sieci coraz bardziej powszechne
Niepokojącym światowym trendem, mającym również swoje odzwierciedlenie w Polsce, jest coraz częstsze doświadczanie zagrożeń w sieci, zgłaszane przez respondentów ze wszystkich krajów. 40% badanych było narażonych na ryzyko w ostatnim tygodniu lub miesiącu, a trzy czwarte doświadczyło jednego z 21 rodzajów ryzyka dwa lub więcej razy w życiu. 40% wszystkich respondentów stwierdziło, że doświadczyło niepożądanego kontaktu, niechcianej uwagi lub napaści na tle seksualnym trzy lub więcej razy w ciągu swojego życia.
Co przyniesie nowa dekada?
Mimo dość pesymistycznych wyników odnoszących się do 2019 roku, badani internauci są pozytywnie nastawieni do nowej dekady i tego, co może przynieść przyszłość. W realizowanym badaniu Microsoft poprosił respondentów, aby podzielili się swoją “wizją lat 2020” i wybrali trzy słowa, które najlepiej opiszą doświadczenia i interakcje w sieci w perspektywie 10 lat. Najczęściej wymieniany był “szacunek” (66%), następnie “bezpieczeństwo” (57%), “wolność” (33%), “grzeczność” (32%) i “dobroć” (26%). „Empatia” zdobyła 20% głosów, a „dobre samopoczucie”, „inkluzywność”, „zdrowie”, „współczucie” i „ciekawość” uzyskały od 11% do 15%.
Uczestnicy badania podjęli się również próby przewidzenia zachowań w sieci w odniesieniu do niektórych wrażliwych scenariuszy. Połowa respondentów stwierdziła, że firmy technologiczne i z sektora mediów społecznościowych stworzą narzędzia i wdrożą politykę mającą na celu zachęcanie do obywatelskich i pełnych szacunku interakcji w sieci oraz karanie szkodliwych zachowań. Również połowa ankietowanych przewiduje, że poprawi się zdolność ludzi do ochrony swojej prywatności i danych osobowych. Jedna trzecia oczekuje, że mniej kobiet będzie nękanych seksualnie w sieci (34%), mniej nastolatków będzie prześladowanych (33%), a dyskusje polityczne w Internecie staną się bardziej konstruktywne (33%).
Wyzwanie „Digital Civility Challenge”
Aby pomóc w realizacji pozytywnych prognoz, Microsoft zachęca do przestrzegania czterech zasad dla bezpieczniejszych, zdrowszych i pełnych szacunku interakcji online. Każdy internauta może zaangażować się w działania związane z wyzwaniem i zobowiązać się do przyjęcia pozytywnych praktyk.
Poniższe zasady to:
- Życie zgodne ze Złotą Regułą poprzez działanie z empatią, współczuciem i życzliwością w każdej interakcji i traktowanie innych internautów z godnością i szacunkiem.
- Poszanowanie różnic i innych poglądów. Rozważne angażowanie się w konflikty i unikanie imiennych i osobistych ataków.
- Wstrzymywanie się przed polemizowaniem z opiniami, z którymi się nie zgadzamy. Powstrzymywanie się przed publikowaniem rzeczy, które mogą zaszkodzić czyjejś reputacji lub czyjemuś bezpieczeństwu.
- Stawanie w obronie swojej i innych osób, wspierając tych, którzy są obiektem nadużyć lub okrucieństwa w Internecie. Zgłaszanie niewłaściwych i niebezpiecznych zachowań wykazując dowody.
Microsoft udostępnił również swoje zasoby, które pomogą poruszać się w przestrzeni online, a także kilka najlepszych praktyk, niezbędnych do budowania kultury cyfrowej postawy obywatelskiej wśród firm technologicznych, nauczycieli, doradców i pracowników sektora edukacji, władzy ustawodawczej i decydentów politycznych, a także szerszej, inkluzywnej społeczności internetowej.
