Czy świat poradzi sobie ze wzrostem zapotrzebowania na energię?

Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) alarmuje – w ciągu najbliższych trzech lat świat stanie przed bezprecedensowym wzrostem zapotrzebowania na energię elektryczną. Czy globalne systemy energetyczne są gotowe na ten skokowy wzrost konsumpcji?

Według najnowszego raportu IEA, do 2027 roku globalne zapotrzebowanie na energię wzrośnie o 3 500 terawatogodzin (TWh), co równa się rocznemu zużyciu Japonii – piątego co do wielkości konsumenta energii na świecie. Ten wzrost będzie napędzany przede wszystkim przez rozwijające się gospodarki Azji, a także przez rosnące zapotrzebowanie na usługi cyfrowe i klimatyzację w krajach rozwijających się.

Keisuke Sadamori, dyrektor ds. rynków energii i bezpieczeństwa w IEA, podkreśla, że mimo postępu w efektywności energetycznej, konsumpcja prądu w krajach rozwiniętych ponownie zaczyna rosnć. Wpływ na to mają m.in. rozwój centrów danych oraz elektryfikacja transportu i ogrzewania.

Głównymi czynnikami wzrostu zużycia energii elektrycznej są:

• Centra danych i sztuczna inteligencja – ekspansja przetwarzania danych wymaga coraz większej ilości energii, co stawia nowe wyzwania dla dostawców prądu.
• Klimatyzacja w krajach rozwijających się – szczególnie w Indiach i innych krajach, w których gwałtownie rosną średnie temperatury.
• Elektromobilność i pompy ciepła – zwłaszcza w Europie, która wychodzi z energetycznego spowolnienia.

Produkcja przemysłowa – wytwarzanie komponentów do pojazdów elektrycznych i systemów klimatyzacyjnych również pochłania ogromne ilości energii.

Źródło: IEA

Czy odnawialne źródła wystarczą?
IEA prognozuje, że do 2027 roku odnawialne źródła energii – głównie energia wiatrowa, słoneczna i wodna – pokryją 95% nowego zapotrzebowania. W 2025 roku udział energii odnawialnej w globalnym miksie energetycznym ma przekroczyć 33%, wyprzedzając węgiel jako główne źródło energii elektrycznej.

Szczególnie duże znaczenie mają zmiany w Chinach – kraju odpowiadającym za ponad połowę globalnego zapotrzebowania na energię w 2024 roku. Według IEA niemal 90% nowego popytu w Chinach zostanie zaspokojone przez odnawialne źródła.

Pomimo optymistycznych prognoz, raport zwraca uwagę na poważne wyzwania. Zmiany klimatyczne powodują coraz większe obciążenia sieci energetycznych – od przerw w dostawach prądu, przez susze ograniczające działanie elektrowni wodnych, po wzrost zapotrzebowania na ogrzewanie zimą i klimatyzację latem.

IEA ostrzega, że zmienność cen energii oraz brak elastyczności systemów elektroenergetycznych może zagrozić stabilności dostaw. Powrót do starszych elektrowni jądrowych i rozwój małych reaktorów modułowych mogą pomóc w zaradzeniu problemowi, ale to wymaga długofalowych inwestycji.

Najbliższe lata będą więc sprawdzianem dla globalnego rynku energii. Rosnące zapotrzebowanie, rozwój technologii i zmiany klimatyczne stawiają przed światem poważne wyzwania. Czy uda się zrealizować ambitne cele energetyczne bez zakłóceń w dostawach prądu? Odpowiedź na to pytanie będzie miała kluczowe znaczenie dla gospodarki i środowiska naturalnego w nadchodzących latach.