Holistyczne podejście do zrównoważonego rozwoju w centrach danych. Jak zdaniem Data4, firmy mogą się przygotować do realizacji nowych wytycznych?

5 grudnia 2022

Rynek centrów danych staje się jednym z wiodących sektorów gospodarki cyfrowej, ale ma również znaczący wpływ na środowisko. Firmy z tej branży muszą zatem korzystać z narzędzi, które mogą zmniejszyć zużycie energii i zasoby potrzebne do konstrukcji budynków. Jest to tym bardziej istotne, że już niedługo, bo w styczniu 2024 r. ma zostać wprowadzona unijna dyrektywa dotycząca kwestii zrównoważonego rozwoju CSRD (ang. Corporate Sustainability Reporting Directive).

Jak firmy z rynku IT mają przygotować się do realizacji nowych wytycznych?

Data4, europejski dostawca usług centrów danych z siedzibą w Paryżu, dzieli się tajnikami odpowiedzialnej strategii zrównoważonego rozwoju na przykładzie nowoczesnych kampusów centrów przetwarzania danych.

„W ramach nowego prawa rozszerzone zostaną obowiązki i zakres raportowania zagadnień ESG – czyli działań podejmowanych w obszarze środowiskowym (E), społecznym (S) oraz korporacyjnym (G), wśród firm publikujących dotychczas raporty niefinansowe. Od 2025 r. obowiązek ten obejmie już wszystkie duże organizacje. – zaznacza Adam Ponichtera, dyrektor polskiego oddziału Data4. Jednak firmy z sektora technologii już teraz świadome są roli, jaką mają do odegrania w ograniczaniu negatywnego wpływu IT na środowisko. Odpowiedzialnością całej branży powinna być możliwie jak największa oszczędność energii, metali ziem rzadkich czy też wody. Konieczne jest również obniżenie emisji gazów cieplarnianych (GHG), aby przeciwdziałać globalnemu ociepleniu.”

Odpowiedzialność za wspieranie zrównoważonej transformacji cyfrowej

Obecnie rynek nie może funkcjonować bez centrów danych – są fundamentem technologii cyfrowej, która wspiera transformację gospodarek i całych społeczeństw w stronę digitalizacji. Istotne jest zatem wprowadzanie zrównoważonych rozwiązań pozwalających na odpowiedzialny rozwój tego sektora. Według Science w latach 2010-2018 globalne zużycie energii w centrach danych wzrosło zaledwie o 6%, podczas gdy możliwości obliczeniowe powiększyły się o 550%.

„Wysoka oszczędność energii wynika nie tylko z większej wydajności sprzętu IT, ale również infrastruktury centrów danych, których operatorzy dbają o kwestie środowiskowe. Jednakże pandemia i wynikający z niej dynamiczny rozwój cyfrowych usług i produktów znacząco zwiększył zapotrzebowanie na prąd. Do 2030 roku zużycie energii elektrycznej przez centra danych wzrośnie z obecnych 2% do 8%. Dlatego konieczne są dalsze starania na rzecz zrównoważonych strategii tej branży.” – zwraca uwagę Adam Ponichtera, dyrektor polskiego oddziału Data4.

Adam Ponichtera, dyrektor polskiego oddziału Data4.

Analiza cyklu życia i współczynnik wykorzystania energii

Dziś możliwe jest, aby przy utrzymaniu wysokiej jakości oferowanych funkcji, nowoczesne centra danych mogły pochłaniać znacznie mniej energii niż dotychczas. Wysoka efektywność energetyczna jest zapewniana już w fazie projektowania. Na początkowych etapach rozwoju kampusów uwzględniane są takie kwestie, jak lepsze zarządzanie obciążeniem, zastosowanie energooszczędnych systemów zasilania czy systemów HVAC.

„Nie bez znaczenia pozostaje również wybór materiałów użytych do budowy, recykling odpadów czy dostosowanie budynków do lokalnych uwarunkowań środowiskowych, takich jak np. ukształtowanie terenu.” – zaznaczył Adam Ponichtera, dyrektor polskiego oddziału Data4. „Ponadto istotne jest również, aby w działania proekologiczne włączyć także ograniczanie emisji gazów cieplarnianych. Skuteczność takiej strategii zależy jednak od holistycznego podejścia, obejmującego cały cykl życia centrów danych. Należy wziąć pod uwagę inne kluczowe wskaźniki efektywności (KPI), takie jak zużycie wody, ekotoksyczność, wykorzystanie surowców mineralnych i wpływ procesu budowy obiektów na środowisko. Na podstawie wszystkich tych danych można wyciągnąć wnioski oraz ustalić, jakie działania należy podjąć.”

Konkretne działania przynoszą wymierne efekty

Data4 realizuje dwa główne działania, aby maksymalnie ograniczyć emisje gazów cieplarnianych. Po pierwsze, korzysta z nowoczesnych rozwiązań, takich jak beton o obniżonym śladzie węglowym czy technologia swobodnego chłodzenia. Po drugie, zwiększa efektywność energetyczną swoich centrów danych, obniżając współczynnik PUE (ang. Power Usage Effectiveness).

„Istnieje wiele technologii, które mogą wspierać te działania, a dobrym przykładem jest budowa „cyfrowych bliźniaków” centrów danych. Przykładowo, w tym celu w Data4 przetwarzane są dane z 5 tys. do nawet 10 tys. czujników zainstalowanych w każdym z obiektów, aby przy wykorzystaniu sztucznej inteligencji optymalizować zużycie energii. Kolejną innowacją jest free cooling, czyli technika swobodnego chłodzenia, która wykorzystuje zewnętrzne warunki atmosferyczne. Dzięki niej, zamiast tradycyjnego systemu chłodzenia, wykorzystuje się powietrze o niższej temperaturze pochodzące z zewnątrz centrum danych, które zastępuje gorące powietrze wewnątrz budynku.” – podkreśla Adam Ponichtera, dyrektor polskiego oddziału Data4. „W ciągu ostatnich 10 lat intensywnych działań w zakresie zrównoważonego rozwoju Data4 zdołało zmniejszyć zużycie energii w swoich centrach danych o 20%. Taki wynik osiągnięto, dzięki opartemu na innowacyjnych rozwiązaniach planowi ciągłego doskonalenia. Uwzględniał on pozyskiwanie szczegółowych informacji, m.in. o wyczerpywaniu się zasobów abiotycznych i emisjach pyłów drobnocząsteczkowych, ale także tych płynących z analizy LCA (ang. Life-Cycle Analysis). Wszystkie te dane pomogły określić obszary, w których możliwe jest poczynienie kroków o dużym znaczeniu dla środowiska, np. udoskonalanie systemów chłodzenia, generatorów i akumulatorów.”

Wspólny wysiłek na rzecz klimatu

Działania operatorów centrów danych to nie wszystko. Odpowiedzialność za skuteczność rozwiązań proekologicznych spoczywa również na klientach. Podjęcie decyzji o przedłużeniu okresu użytkowania sprzętu IT znacznie ogranicza emisje gazów cieplarnianych, ponieważ wiele z nich wynika z budowy infrastruktury IT.

„Wspierając klientów i przekazując im informacje na temat KPI, odnoszących się do wpływu ich infrastruktury technologicznej na środowisko, Data4 pomaga im podjąć właściwe decyzje. Klienci zyskują dostęp do pulpitu informacyjnego, na którym prezentowany jest wpływ przestrzeni hostingowej, a także sprzętu IT na klimat.” – podkreśla Adam Ponichtera, dyrektor polskiego oddziału Data4. „Ponadto, na rynku istnieje wiele inicjatyw, które mają wspierać i promować działania z zakresu zrównoważonego rozwoju. Jedną z nich jest podpisany przez Data4 „Pakt na rzecz neutralności klimatycznej centrów danych” (ang. Climate Neutral Data Centre Pact). Jest to porozumienie organizacji z branży technologii, które zobowiązały się do uczynienia centrów danych neutralnymi dla klimatu do 2030 roku.”

W 2021 r. Data4 osiągnęło neutralność pod względem emisji dwutlenku węgla w zakresach 1 i 2 (zakresy emisji gazów cieplarnianych opracowane przez Greenhouse Gas Protocol). Uwzględniono m.in. te emisje bezpośrednie generowane przez aktywa posiadane lub kontrolowane przez Data4 oraz emisje pośrednie, związane z zakupioną energią elektryczną.

„W celu skompensowania pozostałych emisji gazów cieplarnianych z zakresów 1 i 2, których Data4 nie było w stanie ograniczyć, firma podjęła współpracę z uznanym stowarzyszeniem Fransylva, zajmującym się ochroną lasów, które zapewnia rozwiązanie spełniające francuską normę „Label Bas Carbone” (Etykieta niskiego zużycia węgla). Ponowne zalesianie nie tylko pomaga w absorpcji dwutlenku węgla poprzez tworzenie naturalnych obszarów pochłaniających go, ale wiąże się również z wieloma innymi korzyściami, między innymi w zakresie ochrony lokalnej przyrody i tworzenia miejsc pracy. Dzięki wszystkim podejmowanym działaniom Data4 skutecznie zmierza w kierunku osiągnięcia zrównoważonego charakteru działalności w ciągu następnej dekady oraz neutralności emisyjnej do 2030 r. Wdrażane rozwiązania mogą stanowić również dobry przykład ekologicznej i odpowiedzialnej strategii dla innych firm z sektora IT.” – dodaje Adam Ponichtera, dyrektor polskiego oddziału Data4.