Politechnika Wrocławska uruchamia pierwszy komputer kwantowy IQM Spark

Politechnika Wrocławska wkracza w erę obliczeń kwantowych – już w maju 2025 roku badacze, doktoranci i studenci będą mogli korzystać z najnowszego komputera kwantowego IQM Spark. To kluczowy krok w rozwoju polskiej informatyki kwantowej, otwierający nowe możliwości badawcze i edukacyjne.

Pierwszy komputer kwantowy we Wrocławiu

Politechnika Wrocławska sfinalizowała zakup i przygotowania do uruchomienia komputera kwantowego IQM Spark, wyposażonego w pięć kubitów i pracującego w ekstremalnie niskiej temperaturze około 10 milikelwinów. Osiągnięcie takiej temperatury umożliwia zaawansowany kriostat, wykorzystujący izotopy helu (He-3 i He-4) w technologii chłodziarek rozcieńczalnikowych, niezbędnych do uzyskania nadprzewodnictwa w układach kwantowych.

Urządzenie zostanie oficjalnie udostępnione w maju 2025 roku dla badaczy, doktorantów oraz studentów Wydziału Informatyki i Telekomunikacji. Nowo powstałe Koło Informatyki Kwantowej Qubit już przygotowuje się do pierwszych eksperymentów na tej platformie.

Informatyka kwantowa – młoda, ale dynamiczna dziedzina

Informatyka kwantowa, mimo że opiera się na koncepcjach sformułowanych przez Richarda Feynmana już w latach 80. XX wieku, wciąż pozostaje stosunkowo młodym obszarem nauki. Rozwój podstaw matematycznych – w tym badań nad kwantową probabilistyką – osiągnął już wysoki poziom, jednak praktyczne zastosowania komputerów kwantowych wciąż są na wczesnym etapie.

Obecne możliwości technologii kwantowej porównywane są do klasycznych komputerów z lat 40. i 50. XX wieku. Programowanie odbywa się głównie na poziomie bramek logicznych i obwodów elektrycznych, a prace nad językami wysokiego poziomu oraz kompilatorami dopiero się rozwijają. Politechnika Wrocławska zamierza aktywnie uczestniczyć w tym procesie, koncentrując się nie tylko na rozwoju technologii sprzętowej, ale także na tworzeniu praktycznych narzędzi programistycznych.

Nowe możliwości i plany na przyszłość

Oprócz dostępu do własnego 5-kubitowego urządzenia, Politechnika uzyskała również możliwość pracy z większymi komputerami kwantowymi IQM w Finlandii – systemami o 20 oraz ponad 50 kubitach, umożliwiającymi testowanie różnych topologii połączeń.

Na uczelni realizowane są już doktoraty z zakresu informatyki kwantowej, a w najbliższej przyszłości planowane jest uruchomienie nowych specjalności oraz kierunku studiów „Informatyka kwantowa”.

Zdaniem ekspertów, dostęp do własnego komputera kwantowego i współpraca z większymi ośrodkami badawczymi mogą znacząco przyspieszyć rozwój tej dziedziny w Polsce. Jest to również szansa na wyszkolenie nowego pokolenia specjalistów, którzy będą potrafili wykorzystać potencjał technologii kwantowych w praktyce biznesowej i naukowej.