Potężna awaria w centrach sterowania ruchem kolejowym PKP. Czy to atak rosyjskich hakerów?

17 marca 2022

Dziś lepiej odpuścić sobie podróże koleją. Od godziny 4 rano, na obszarze całej Polski, zaczęły się poważne opóźnienia (tj. większe niż zazwyczaj) w ruchu kolejowym. PKP PLK podaje, że problem wynika z awarii. Jednak o jej charakterze milczy.

Wiadomo, że awaria dotyczy centrów sterowania ruchem kolejowym. Konkretnie 19 z 33 takich punktów w Polsce. Jak podaje PKP PLK, aktualnie awaria powoduje jedynie opóźnienia, w efekcie na niektórych trasach może pojawić się komunikacja zastępcza.

Stan wymaga zabezpieczenia urządzeń w terenie i dodatkowych czynności pracowników. Występują zmiany w kursowaniu pociągów, nawet ponad kilkadziesiąt minut. Mogą być odwołane pociągi, wprowadzona zastępcza komunikacja autobusowa lub jazda pociągów zmieniona trasą – pisze rzecznik PKP Polskich Linii Kolejowych Mirosław Siemieniec.

Do awarii na kolei pewnie już dawno wszyscy przywykliśmy. Ta jest inna. Jak podaje na Twitterze minister infrastruktury, Andrzej Adamczyk: „Kolejarze opanowują sytuację. Problem nie dotyczy wyłącznie polski i ma charakter globalny. Ruch pociągów będzie wracał do normy. Proszę o śledzenie komunikatów PKP PLK oraz przewoźników” – napisał na Twitterze minister infrastruktury Andrzej Adamczyk. Na tę chwilę nie znaleźliśmy jednak jakiegokolwiek potwierdzenia, by problem był „globalny”. W żadnym z sąsiednich krajów nie pojawiają się na tę chwilę informacje o podobnych przypadkach.

2/2 Kolejarze opanowują sytuację. Problem nie dotyczy wyłącznie 🇵🇱 i ma charakter globalny. Ruch pociągów będzie wracał do normy. Proszę o śledzenie komunikatów @PKP_PLK_SA oraz przewoźników. pic.twitter.com/3TmWQhVZHE
— Andrzej Adamczyk (@AMAdamczyk) March 17, 2022

Rano przestała też działać strona internetowa PKP PLK, co może wskazywać na charakter awarii. Jednocześnie niewykluczone, że zdezorientowani pasażerowie starając się wejść na stronę PKP nieświadomie ją blokują zwiększonym ruchem. Na porannej konferencji prasowej PKP PLK przyznało, że awaria ma zasięg ogólnopolski. Utrudnienia dotyczą aż 820 km linii.

Czy zatem jest to atak hakerski? Tego oczywiście nie da się wykluczyć, ale nie można też zaprzeczyć. Pełnomocnik rządu do spraw cyberbezpieczeństwa Janusz Cieszyński napisał na Twitterze, że „w związku z wystąpieniem usterek urządzeń sterowania ruchem kolejowym jeszcze dziś odbędzie się posiedzenie Zespołu ds Incydentów Krytycznych działającego zgodnie z art. 36 ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa”.

Nie należy zapominać, że pomoc, w tym pomoc wojskowa, docierają na walczącą z rosyjskim agresorem Ukrainę także pociągami. Nie jest wykluczone, że jest to próba spowolnienia tego łańcucha logistycznego. Możliwe jest również, że problem jest rzeczywiście awarią, rzeczą dla PKP wcale nie taką znowu obcą.

[AKTUALIZACJA 17.03 13:40] Nie bez przyczyny nie mogliśmy znaleźć podobnych przypadków w regionie (pomimo, jak pisał minister Adamczyk, rzekomego „globalnego” charakteru zjawiska). Okazuje się bowiem, że problem wynika z błędu w oprogramowaniu zarządzającym LCS’ami (Lokalnymi Centrami Sterowania). Autorzy oprogramowania, firma Alstom wydała w tej sprawie oświadczenie, w którym czytamy m.in.:

„Alstom jest świadomy błędu w formatowaniu czasu, który ma obecnie wpływ na dostępność sieci kolejowej, a co za tym idzie na transport kolejowy w Polsce. Bezpieczeństwo pasażerów nie jest zagrożone” – poinformował koncern Alstom w komunikacie. Wdrożyliśmy plan przywrócenia dostępności urządzeń sterowania ruchem kolejowym, aby zminimalizować zakłócenia spowodowane usterką w systemach sterowania ex-Bombardier. Współpracujemy z naszym klientem, aby zminimalizować skutki zaistniałej sytuacji. Alstom dokłada wszelkich starań, aby zapewnić najwyższą niezawodność usług, jakość i standardy bezpieczeństwa. Przepraszamy za wszelkie niedogodności, jakie ten problem spowodował dla operatorów i pasażerów. Alstom potwierdza, że nie było żadnego cyberataku ani problemu bezpieczeństwa związanego z błędem formatowania czasu, który wystąpił 17 marca 2022 r. Błędy w formatowaniu czasu są znanym zjawiskiem”