Rosja – Apple oskarżone o „propagandę LGBT” za tapetę w iOS 18

Rosyjski regulator medialny Roskomnadzor wszczął postępowanie przeciwko Apple, zarzucając firmie szerzenie „propagandy LGBT” poprzez wprowadzenie tapety w kolorach tęczy w najnowszej aktualizacji systemu iOS 18.

Tapeta z okazji Miesiąca Dumy powodem kontrowersji

Wraz z ostatnią aktualizacją systemu Apple udostępniło użytkownikom iPhone’ów nową tapetę w kolorach tęczy, upamiętniającą Miesiąc Dumy. Choć firma nie odniosła się bezpośrednio do oskarżeń, wiadomo, że jej pierwsze logo z 1977 roku również miało barwy tęczy, symbolizując różnorodność i inkluzywność.

Roskomnadzor uznał jednak, że taka grafika narusza rosyjskie prawo zakazujące „propagandy nietradycyjnych relacji seksualnych”. W efekcie moskiewski sąd rejonowy Tagansky rozpoczął właśnie postępowanie cywilne przeciwko Apple Distribution International Ltd., głównemu udziałowcowi Apple Rus. W przypadku uznania winy firmie grozi grzywna do 4 milionów rubli (około 42 400 euro).

Apple a rosyjskie prawo

To nie pierwszy raz, gdy Apple staje w obliczu rosyjskich regulacji dotyczących treści LGBT. W 2018 roku firma zablokowała w Rosji dostęp do tarczy zegarka Apple Watch z motywem Pride, a w 2015 roku była badana pod kątem użycia emotikon przedstawiających pary tej samej płci w systemie iOS.

Mimo tych kontrowersji, Apple nadal utrzymuje silną pozycję na rosyjskim rynku smartfonów, osiągając 12% udziału w 2024 roku dzięki importowi pośredniemu. Firma jednak wcześniej usunęła z rosyjskiego App Store aplikacje niezależnych mediów i usługi VPN, co uznano za ustępstwo wobec cenzury Kremla.

Kontekst prawny i społeczny

Rosja w listopadzie 2022 roku rozszerzyła zakaz „propagandy LGBT” na wszystkie grupy wiekowe, wcześniej dotyczący jedynie treści skierowanych do nieletnich. Prawo to jest krytykowane przez organizacje praw człowieka za ograniczanie wolności słowa i dyskryminację społeczności LGBT.

Przykłady egzekwowania tego prawa obejmują m.in. zatrzymanie kobiety za noszenie kolczyków w kolorach tęczy oraz aresztowanie studenta za opublikowanie zdjęcia z flagą LGBT w mediach społecznościowych.

Sprawa przeciwko Apple podkreśla rosnące napięcia między globalnymi firmami technologicznymi a rosyjskimi regulacjami dotyczącymi treści. Dla Apple, znanego z promowania różnorodności i inkluzywności, wyzwanie polega na balansowaniu między wartościami korporacyjnymi a lokalnymi przepisami prawnymi.

Google ukarane astronomiczną grzywną

W październiku 2024 roku rosyjski sąd nałożył na Google karę w wysokości 2 undecylionów rubli (około 20 decylionów dolarów) za nieprzywrócenie dostępu do 17 rosyjskich kanałów na YouTube, w tym Tsargrad TV, Channel One i NTV. Kara ta, rosnąca wykładniczo z każdym dniem nieprzestrzegania wyroku, przekracza wartość globalnego PKB i jest uznawana za symboliczną.

Google odwołało się od decyzji rosyjskiego sądu i uzyskało w styczniu 2025 roku zakaz egzekwowania rosyjskich wyroków w Wielkiej Brytanii. Sędzia Andrew Henshaw uznał, że spory powinny być rozstrzygane w sądach angielskich, zgodnie z warunkami korzystania z usług Google i YouTube. Google argumentuje, że rosyjskie grzywny mają na celu ograniczenie dostępu do informacji i są karą za przestrzeganie międzynarodowych sankcji.

Mimo że rosyjska filia Google ogłosiła upadłość w 2022 roku, firma nadal działa w Rosji, choć z ograniczonym zakresem usług. W 2024 roku użytkownicy zaczęli doświadczać spowolnienia działania YouTube, co rosyjscy urzędnicy przypisują brakom inwestycji Google w infrastrukturę w kraju.