Wielka Rezygnacja, ESG i płace to kluczowe czynniki wpływające na rynek pracy, wynika z badania EY Work Reimagined 2022.

Firmy w Polsce jako największe wyzwania dla działalności gospodarczej w 2022 roku wskazały inflację oraz rosnące koszty zatrudnienia; 35% firm zmaga się z problemami ze znalezieniem pracowników. Sytuację pogłębiają niekorzystne trendy demograficzne – polskie społeczeństwo starzeje się i kurczy: wielkość populacji Polski zmniejszy się o prawie 4 mln osób do 2050 r. z 37,9 mln w 2020 r.

– Głównym czynnikiem decydującym o zmianie pracy w Polsce i na świecie jest chęć zwiększenia wynagrodzenia, co jest w tym momencie stosunkowo łatwe w obliczu rynku pracownika – mówi Artur Miernik, Partner EY Polska, Lider Praktyki Workforce Advisory w ramach People Advisory Services.

Jak, kiedy i gdzie pracujemy

Największą zmianą jest sposób świadczenia pracy. Elastyczność i możliwość pracowania z domu już nie jest miłą zachętą, a wymogiem stawianym przez pracowników. 80% chce pracować zdalnie przynajmniej dwa dni w tygodniu. Równolegle, ponad 1/5 pracodawców (22%) nie chce zauważyć tej zmiany i domaga się pełnego powrotu pracowników do biur. To tylko jeden z obszarów zwiększających się różnic pomiędzy pracodawcami a pracownikami, które napędzają rywalizację o talenty pomiędzy firmami; 72% pracodawców zauważa, że pracownicy korzystający z elastycznych form zatrudnienia mogą stracić przewagę konkurencyjną, tego zdania jest jedynie 56% pracowników.

Co cenimy w pracy?

Łatwość znajdywania nowego zatrudnienia, inflacja oraz dość powszechna akceptacja pracy zdalnej spowodowały, że 79% pracowników kładzie nacisk na wynagrodzenie i wymierne benefity. Zdecydowana większość pracodawców (83%) przyznaje, że pandemia przyspieszyła istotne zmiany w systemie wynagradzania, dobrostanie pracowników i wprowadzania większej równowagi między pracą a życiem prywatnym. Wynagrodzenia w Polsce rosną w tempie niespotykanym w poprzednich latach – przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw było w maju br. wyższe o 14,1% r/r.

Widać różnicę w priorytetach pomiędzy pracodawcami i pracownikami. Dla 35% pracowników najważniejsza jest możliwość otrzymania podwyżki, 32% chce elastyczności w sposobie świadczenia pracy, a 25% domaga się lepszej ścieżki kariery. Tymczasem pracodawcom wydaje się, że ich kadry chcą przede wszystkim zdobywać nowe umiejętności (tak twierdzi 37% pracodawców), pracować w elastyczny sposób (36%) oraz oczekują poprawy ich ogólnego dobrostanu (32%). Jedynie 18% pracodawców uważa, że podwyżki mogą pomóc w zmniejszeniu rotacji w firmie.

Różnice pokoleniowe

Pracodawcy muszą naprawdę dobrze znać swoich pracowników, by w obliczu wielkiej rezygnacji zmieniać kulturę organizacyjną.

– To wydaje się banalne, ale pracownicy to nie jest monolit. Percepcja dobrostanu, wartości i produktywności zależy od ich wieku – mówi Wioletta Marciniak-Mierzwa.

Zoomersi oraz Millenialsi (odpowiednio 48% i 52%) twierdzą, że pandemia i praca zdalna polepszyły ich dobrostan. Podkreślają to przede wszystkim pracownicy sektora technologii (66%), nieruchomości i budownictwa (58%), usług finansowych (55%), mediów i rozrywki (54%) oraz usług profesjonalnych (51%). Badanie EY pokazuje też, że takie zdanie ma więcej mężczyzn (52%) niż kobiet (40%).

– Wyraźnie widać, że pokolenie Z kładzie duży nacisk na nieformalne relacje w pracy, elastyczność i możliwość zmiany otoczenia w trakcie pracy. Wygląd biura i sposób jego urządzenia są dla nich kluczowe, jeśli chcemy, żeby do niego przychodzili – uważa Wioletta Marciniak-Mierzwa.

Kluczowa jest kultura organizacyjna

Wraz ze wszystkimi zmianami na rynku pracy słabnie zaufanie pracodawców do ich kultury organizacyjnej. Tylko 57% respondentów uważa, że od początku pandemii uległa ona poprawie. W 2021 roku uważało tak aż 77%. Lepsze zdanie mają pracownicy – 61% (w 2021 roku 48%) uważa, że jest lepsza.

EY wyróżnił więc trzy typy pracodawców: optymistów, pesymistów i tych w środku. Optymistów jest prawie 1/3 (32%). Są proaktywni w kreowaniu elastycznych warunków pracy oraz wykorzystują niepewną sytuację do wprowadzania zmian. Pesymiści, których jest 11%, mają zdecydowanie gorsze wyniki, jeśli chodzi o kulturę organizacyjną czy produktywność. Większość z nich postanowiła przeczekać (wait-and-see). Najwięcej pracodawców jest w grupie znajdującej się w środku – aż 57%. Nie mają jednoznacznego stanowiska w kwestii produktywności czy kultury organizacyjnej.

– Praca przybiera zupełnie nowe formy, ale nie zawsze pracownicy i pracodawcy mają spójną wizję. I chociaż dla zdecydowanej większości praca hybrydowa to nowa normalność, to jak się wejdzie nieco głębiej w szczegóły widać różnice. Ludzie wciąż chcą zmieniać pracę, by piąć się po szczeblach kariery i lepiej zarabiać. Pracodawcy, bojąc się inflacji i niepewności gospodarczej są wstrzemięźliwi w zmienianiu systemu wynagradzania. Jeśli organizacje nie zajmą się kwestią równości płac wewnątrz organizacji i na tle całego rynku, to wszystkie działania ulepszające kulturę organizacyjną, produktywność oraz polityki DE&I zostaną zaprzepaszczone fluktuacją kadr – mówi Artur Miernik.

Z podobnymi wyzwaniami mamy do czynienia na rynku polskim, na którym wciąż panuje większa hierarchiczność i sztywność w zarządzaniu niż średnio na świecie.

– Tradycyjne kompetencje przywódcze w dalszym ciągu są ważne dla osiągnięcia sukcesu. Natomiast by dziś efektywnie przewodzić, potrzebny jest nowy zestaw umiejętności i zdolności oraz nowa wiedza. W miarę zmiany podejścia tradycyjnego na progresywne, przemysłowego na cyfrowe, musimy skupiać się na tych działaniach, które mogą być motorem sukcesu w globalnym, zróżnicowanym i bogatym w technologie środowisku pracy. Podsumowując, najistotniejsze wyzwania dla polskich pracodawców to zapewnienie sprawiedliwości i równości traktowania pracowników zdalnych i tych wymagających stałej pracy z biura, zdolność do zatrzymywania talentów i zapewnienia elastyczności pracownikom, a także utrzymanie kultury kreatywności/współpracy – mówi Wioletta Marciniak-Mierzwa.