Wyłudzenia VAT na elektronice wciąż plagą rynku – państwo i branża szukają rozwiązań

W ostatnich latach wyłudzenia VAT w handlu elektroniką kosztowały polski budżet miliardy złotych. W 2025 roku służby rozbijają kolejne grupy, ale proceder wciąż ewoluuje i pozostaje poważnym problemem.

Wyłudzenia VAT w obrocie elektroniką, zwłaszcza telefonami, laptopami i podzespołami, to wciąż jeden z największych problemów polskiego rynku. Według danych służb, tylko w ostatnich latach straty Skarbu Państwa z tego tytułu sięgają miliardów złotych. W 2023 roku Centralne Biuro Śledcze Policji zatrzymało kolejne osoby zamieszane w fikcyjny obrót sprzętem elektronicznym – w procederze brało udział ponad 1,7 tys. firm, z czego prawie 500 było zarejestrowanych za granicą. Szacuje się, że państwo straciło na tym nawet 1,5 miliarda złotych.

Schemat działania pozostaje podobny: fikcyjne firmy wystawiają fałszywe faktury na telewizory, telefony, karty pamięci czy tablety, tworząc pozorny łańcuch dostaw. Sprzęt często nie opuszcza magazynów, a dokumenty służą do nieuprawnionego odliczenia podatku VAT. W marcu 2025 roku raporty branżowe szacowały, że tylko w ostatnich miesiącach straty z tytułu wyłudzeń karuzelowych na rynku elektroniki w Unii Europejskiej przekroczyły 297 mln euro, co oznacza wzrost w porównaniu z poprzednimi latami.

Choć nie jest to proste, służby konsekwentnie przeprowadzają operacje wymierzone w zorganizowane grupy przestępcze. Jedna z tegorocznych spraw dotyczyła grupy działającej w kilku województwach, która spowodowała straty dla budżetu państwa sięgające jednorazowo 1,3 miliarda złotych. W ramach tej akcji zatrzymano 8 osób i przeszukano ponad 40 miejsc, a wśród podejrzanych znaleźli się zarówno obywatele Polski, jak i Ukrainy.

Mimo rosnącej skuteczności kontroli i wdrażania nowych narzędzi analitycznych, oszuści wciąż są o krok przed fiskusem. Eksperci wskazują, że przyczyną są wieloletnie zaniechania legislacyjne w Unii Europejskiej i luki w systemie rozliczeń VAT, zwłaszcza w transakcjach wewnątrzwspólnotowych. To właśnie te mechanizmy umożliwiają tworzenie tzw. karuzel podatkowych na dużą skalę.

Państwo i branża apelują o dalsze zmiany w przepisach oraz rozszerzenie narzędzi takich jak odwrotne obciążenie VAT na kolejne grupy produktów elektronicznych. Służby zapowiadają kolejne kontrole i ścisłą współpracę międzynarodową, ale eksperci podkreślają, że bez zmian systemowych proceder nie zniknie.