Polski biznes wciąż na drodze do zrównoważonego rozwoju, istnieje zauważalna różnica pomiędzy deklaracjami a realnymi działaniami.

– Polski biznes chce być postrzegany jako zrównoważony. Śledząc dotychczasowe starania firm w naszym kraju, można zaobserwować wiele zielonych deklaracji i dbania o wizerunek, ale niestety mało realnych zmian. Szlaki przecierają lokalne oddziały międzynarodowych organizacji. Rodzime przedsiębiorstwa często potrzebują jeszcze czasu aby z poziomu deklaracji przejść do możliwości zademonstrowania efektów wprowadzonych zmian – mówi Jarosław Wajer, Partner EY Polska, Lider Doradztwa w zakresie Sustainability w regionie CESA.

Motywacja – przede wszystkim presja rynku i regulatorów

Współczesne przedsiębiorstwa, aby zdobywać zaufanie klientów oraz partnerów biznesowych, muszą wychodzić poza ścisłe ramy regulacyjne. Widać to szczególnie w obszarze ochrony środowiska naturalnego, gdzie aż 86% ankietowanych organizacji wskazało że krajowe oraz unijne przepisy prawne są głównym motywatorem do działania. Wymagania wewnętrzne, wynikające ze strategii firmy, uzyskały niemal trzy razy mniej wskazań (31%).

Jednocześnie oczekiwania stawiane obecnie firmom i sposób, w jaki komunikują się z rynkiem diametralnie się zmieniły. Ograniczenie się wyłącznie do zgodności z regulacjami jest już niewystarczające. Szerokie działania podejmowane przez firmy w zakresie zrównoważonego rozwoju są przede wszystkim odpowiedzią na oczekiwania konsumentów (71%) oraz partnerów handlowych (59%). Szczególną korzyścią z włączenia aspektów ESG w strategię biznesową jest możliwość tworzenia nowych, bardziej zrównoważonych produktów i usług, co może odegrać znaczącą rolę w procesie budowania przewagi konkurencyjnej.

Równocześnie, wymieniając czynniki motywujące do wdrażania zmian, jedynie 36% ankietowanych organizacji wskazało na inwestorów, a 22% na instytucje finansowe. Należy spodziewać się, że presja ze strony rynków finansowych również na polskim rynku będzie rosła, gdyż coraz więcej podmiotów wiąże swoje cele ze zrównoważonym rozwojem. W efekcie zdobycie zewnętrznego finansowania, na korzystnych warunkach, bez wdrożenia konkretnych działań z zakresu ESG będzie coraz trudniejsze.

Rys. 1. Najważniejsze motywy zaangażowanie w działania na rzecz zrównoważonego rozwoju

Jednym z efektów rosnącej transparentności może być również coraz dokładniejsza weryfikacja partnerów biznesowych. Globalne korporacje szukają kontrahentów, którzy nie tylko posiadają przejrzystą politykę w zakresie zrównoważonego rozwoju, ale stosują te same kryteria wobec swoich poddostawców. Wyniki badania EY wskazują, że już teraz dla 57% ankietowanych firm w Polsce kryteria ZR odrywają istotną rolę w procesie wyboru partnerów biznesowych.

– Współcześni konsumenci indywidualni i klienci B2B patrzą szeroko. Konieczność zachowania zgodności z procedurami regulacyjnymi jest dla nich więcej niż oczywista. Oni wymagają więcej. Stwarza to dla przedsiębiorstw ogromną szansę na uzyskanie przewagi konkurencyjnej. Przeprowadzenie transformacji biznesowej zgodnej z ideą zrównoważonego rozwoju umożliwi zbudowanie długoterminowej wartości dla firmy oraz zabezpieczenie jej przyszłych przychodów. Brak działań będzie nieuchronnie zamykał kolejne biznesowe szanse na rozwój  – dodaje dr Marcin Witkowski, menedżer EY Polska, ekspert transformacji strategicznej i zrównoważonego rozwoju.

ESG oznacza kompleksowość. Wiele firm o tym zapomina.

Osiąganie założeń w zakresie zrównoważonego rozwoju wymaga kompleksowego podejścia we wszystkich obszarach ESG. Skupienie uwagi wyłącznie na aspekcie z zakresu ochrony środowiska naturalnego, nie pozwala jeszcze określać przedsiębiorstwa jako w pełni zrównoważonego. Fakt, że jedynie 48% ankietowanych organizacji potwierdziło, że założenia strategii ZR zostały przełożone na poszczególne obszary funkcjonowania biznesu, może stanowić potwierdzenie częstego braku spójności i konsekwencji w planowanych działaniach.

Wyniki badania EY – Czy polski biznes jest zrównoważony – uwypuklają również znaczącą dysproporcję w podejściu firm do różnych aspektów ESG. Aktualnie 27% przedsiębiorstw nie uwzględniło w swojej strategii na najbliższe 2-3 lata celów z zakresów przeciwdziałania zmianom środowiskowym. To o 14 punktów procentowych mniej niż w przypadku celów finansowych oraz 11 punktów procentowych mniej niż w obszarze ładu korporacyjnego. Wskazuje to, że wiele organizacji ma przed sobą jeszcze daleką drogę do zachowania spójnego podejścia na wszystkich poziomach organizacji. W tym procesie kluczową rolę odgrywa właśnie odpowiednio zaprojektowany ład korporacyjny, który warunkuje efektywne wdrożenie strategii z zakresu zrównoważonego rozwoju. To również element, na który zwracają szczególną uwagę interesariusze z rynków finansowych.

Rys 2. Czy w zapisach strategii w obszarze zrównoważonego rozwoju firmy na najbliższe 2-3 lata znajdują się cele:

Aktualnie jedynie 17% organizacji przedstawia raporty dot. danych niefinansowych. Ten odsetek rośnie wraz z wielkością przedsiębiorstwa. Raporty z zakresu ESG publikuje 34% ankietowanych przedsiębiorstw zatrudniających więcej niż 300 pracowników oraz 47% osiągających przychody przekraczające 500 milionów złotych.

W najbliższej przyszłości należy spodziewać się zmiany tej sytuacji. Będzie to wynikać między innymi z presji rynku, gdyż aktualny poziom przekazywanych przez przedsiębiorstwa informacji na temat zrównoważonego rozwoju nie zaspokaja potrzeb interesariuszy. Jednocześnie w życie wchodzą unijne zmiany takie jak dyrektywa CSRD, które znacząco rozszerzają zakres organizacji, które będą musiały obligatoryjnie składać raporty.

– Polskie przedsiębiorstwa utożsamiają zrównoważony rozwój z działaniami o charakterze środowiskowym lub prospołecznym. Angażując się w te obszary, niezależnie czy w wyniku zmian prawnych czy presji konsumenckiej, zyskują przeświadczenie, że działają zgodnie z zasadami ESG. Zapominają niestety o aspektach związanych z ładem korporacyjnym.. Konsekwencją może być negatywna weryfikacja przez międzynarodowych partnerów biznesowych prowadzających swoją działalność w oparciu o szersze standardy lub mniej przychylne podejście inwestorów w momencie chęci pozyskania zewnętrznego finansowania. Myśląc o zrównoważonym rozwoju warto temat traktować kompleksowo i spójnie wewnętrznie – podsumowuje Jarosław Wajer, Partner EY Polska, Lider Doradztwa w zakresie Sustainability w regionie CESA.