Barometr nastrojów w branży IT – badanie SoDA – Rok 2023 będzie pełen wyzwań dla polskiego sektora IT, ale nastroje pozytywne w branży rosną

23 lutego 2023

Presja rosnących wynagrodzeń, rekrutacja pracowników i sytuacja geopolityczna to obszary, które zarządzający firmami IT postrzegają jako najtrudniejsze dla swojej działalności w 2023 roku – wynika z najnowszego Barometru Nastrojów, przeprowadzonego przez polską Organizację Pracodawców Usług IT – SoDA. 38% badanych wskazuje, że w br. chce się skoncentrować na pozyskiwaniu nowych klientów. Dla co czwartego respondenta kluczowe będzie zmniejszenie rotacji w zespole i efektywne pozyskiwanie nowych pracowników.

Pomimo pojawiających się na rynku wyzwań, 67% prezesów i właścicieli firm IT, którzy wzięli udział w Barometrze Nastrojów, badaniu przeprowadzonym przez SoDA i firmę badawczą Valueship, pozytywnie ocenia ostatnie 4 kwartały ub.r. Ponad połowa firm (53%) z optymizmem zapatruje się na rozwój swojego biznesu w perspektywie kolejnych 12 miesięcy, podczas gdy negatywne nastroje wykazuje 32% respondentów. W porównaniu do poprzedniej edycji Barometru, przeprowadzonego w lipcu 2022 r., można zauważyć spadek negatywnych nastrojów o 7 pkt procentowych i wzrost tych pozytywnych o 8 pkt. Nie zmienił się zasadniczo odsetek firm, które podchodzą do tego aspektu neutralnie.

Rok 2022 od początku stawiał przed nami trudne wyzwania. Zaczynając od ataku Rosji na Ukrainę, przez zawirowania z Polskim Ładem, kryzys gospodarczy i szalejącą inflację. To wszystko wzbudziło w nas dużą niepewność i zmusiło do tego, by z ostrożnością patrzeć w przyszłość. Poprawa nastrojów, zauważalna pod koniec roku, może wynikać z tego, że firmy zweryfikowały swoją pozycję i podjęły kroki, by zabezpieczyć się przed kryzysem – powiedział Konrad Weiske, Wiceprezes SoDA, Założyciel i Prezes Spyrosoft.

Główny cel na 2023 – pozyskiwanie klientów

38% przedstawicieli przebadanych firm wskazuje, że zbieranie leadów i pozyskiwanie nowych klientów jest dla nich głównym celem w nadchodzącym roku. Co więcej, 60% podmiotów wykazuje negatywne nastroje w tym aspekcie, a pozytywne jedynie 16%. Co ciekawe, co czwarty badany (25%) wykazuje sentyment neutralny, co może oznaczać oczekiwanie na rozwój sytuacji w nadchodzących miesiącach.

Wyniki Barometru Nastrojów pokazują, że obecnie mamy do czynienia z wieloma wyzwaniami, takimi jak rosnące wynagrodzenia, trudności w rekrutacji pracowników oraz niepewna sytuacja geopolityczna. Niemniej jednak, cieszy mnie fakt, że większość firm IT w Polsce nadal ocenia ostatnie kwartały pozytywnie i z optymizmem patrzy na przyszłość. Polskie firmy IT mają wiele do zaoferowania klientom na całym świecie i są w stanie skutecznie konkurować z innymi podmiotami jakością swojej pracy, etyką czy bliskością kulturową. Ważne jest, abyśmy nadal inwestowali w rozwój naszej wiedzy, doświadczenia i umiejętności, by utrzymać naszą pozycję na rynku. Musimy także być elastyczni i gotowi na zmiany, ponieważ trudno przewidzieć, jakie wyzwania będą nas czekać w przyszłości. Wierzę, że z determinacją i zespołowym wysiłkiem, jesteśmy w stanie przetrwać trudne czasy i osiągnąć sukces w nadchodzących latach – skomentował Paweł Pustelnik, wiceprezes w SoDA i Managing Director oraz Członek Zarządu w Future Processing.

Wzrost wynagrodzeń i rekrutacja personelu wśród największych wyzwań firm IT

76% organizacji jest zdania, że presja związana ze wzrostem wynagrodzeń to jedno z kluczowych wyzwań dla branży IT w nadchodzącym roku z największym prawdopodobieństwem wystąpienia. Blisko 80% respondentów ocenia, że sytuacja ta może mieć negatywny wpływ na przychody firm w najbliższych 12 miesiącach. Tylko 4% wskazuje pozytywny sentyment w tym kontekście. Kwestia wynagrodzenia jest szczególnie istotna, jeśli weźmiemy pod uwagę czynnik taki jak wyprzedzający wskaźnik ufności konsumenckiej (WWUK), który przedstawia zaufanie konsumentów i oszczędności
w perspektywie roku, wynoszący -27,6. Oznacza to silną presję na pracodawców, aby zwiększyli wysokość wynagrodzeń, niwelując przy tym spadek wartości pieniądza.
Drugim kluczowym wyzwaniem, które spędza sen z powiek zarządzającym w sektorze IT, jest rekrutacja pracowników – wskazuje 57% respondentów. Aż 71% uczestników badania stwierdziło również, że poważne trudności w rekrutacji mogą mieć wpływ na obroty firmy w 2023 r., a tylko 14% wykazało pozytywne nastroje w tym obszarze. Dla polskiego sektora IT jest to niepokojący sygnał, bowiem oczekiwania płacowe pracowników są wysokie, a luka kompetencyjna według raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego i SoDA sięga nawet 150 tysięcy etatów względem średniej krajów Unii Europejskiej.
Inną kwestią jest wysoka rotacja pracowników. Chociaż tylko 24% uczestników badania wskazuje ten obszar za krytyczny dla działalności firmy, to nadal blisko połowa (48%) ocenia, że może on mieć negatywny wpływ na poziom przychodów. Co czwarta firma (24%) wykazuje spokój w tym aspekcie. W efekcie zatrzymywanie talentów i pozyskiwanie nowych pracowników są uznawane przez co czwartą firmę (26%) za jeden z głównych celów dla organizacji w nadchodzącym roku.

Ostatnie 3 lata na rynku pracy IT to przykład „rynku pracownika”. Potężny niedobór specjalistów, który odczuwało ponad 90% firm, sprawił, że często dyktowali oni warunki, w tym finansowe. Wzrost wynagrodzeń sięgał nawet 20-30% r/r, kandydaci mogli wybierać często z kilku albo nawet kilkunastu ofert pracy. Obecnie można zauważyć pewne zmiany. W ostatnim kwartale 2022 r. zaczęliśmy zauważać zamrożenie części projektów i odczuwalna była duża niepewność. Od stycznia br. firmy zaczęły podejmować decyzje, zarówno te o starcie projektów, jak i wstrzymaniu nowych inwestycji i zwolnieniach pracowników. Coraz częściej kandydaci sami się do nas zgłaszają, informują, że projekt, w jaki mieli być zaangażowani, nie doszedł do skutku. Ale też nie mamy najmniejszego problemu, żeby znaleźć dla nich ciekawe i atrakcyjne zajęcie. Powiedziałabym, że sytuacja zbliża się do równowagi między pracodawcami i pracownikami, jest więcej przestrzeni na dialog. Pracownicy biorą coraz częściej pod uwagę nie tylko kwestie finansowe – podsumowuje Anna Szczepowska, ekspertka rynku pracy IT w SoDA i CEO Awareson.

Wojna w Ukrainie nadal ma wpływ na sektor IT

Sytuacja geopolityczna na świecie w dalszym ciągu jest postrzegana jako czynnik wpływający negatywnie na rozwój sektora IT w naszym kraju, na co wskazuje 57% badanych. Niemal co trzeci respondent (71%) ma duże obawy związane z długofalowymi konsekwencjami wojny w Ukrainie w kontekście generowania przychodów przez swoją firmę, a tylko 14% wskazuje, że nie będzie to miało wpływu na jej działalność.

Cyberbezpieczeństwo – jesteśmy gotowi na wszystko

Organizacje z optymizmem zapatrują się na kwestie związane z cyberbezpieczeństwem. 42% firm ma pod tym względem pozytywne odczucia, a 41% badanych neutralne. Tego typu nastawienie wynika przede wszystkim z odpowiedniego zaplecza kompetencyjnego w postaci ekspertów, ale też rozwiązań w zakresie ochrony przed atakami hakerskimi i wyciekiem danych. Z drugiej strony, pomimo wzrostu liczby cyberincydentów w ostatnich latach, podmioty w Polsce w przeszłości nie były poddawane poważnym wyzwaniom w tym zakresie, co również może powodować ich sceptyczne podejście.

Podatki i regulacje prawne – firmy nie spodziewają się rewolucji

Niepewność regulacyjna to czynnik, który może sugerować pewną równowagę w nastrojach u respondentów, z lekką przewagą tych negatywnych (39%). Aż 35% firm wykazuje tutaj neutralne nastroje, a 26% pozytywne. Wpływ na to ma fakt, że w badanym kwartale nie zostały wprowadzone zmiany prawne, mające istotny wpływ na funkcjonowanie firm z sektora IT, w odróżnieniu od początku roku 2022, kiedy zaczęły obowiązywać zasady Polskiego Ładu. Wyniki mogą wskazywać, że respondenci nie obawiają się specjalnie żadnych rewolucyjnych zmian w rodzimym prawie.

W obliczu widma recesji, rosnącej inflacji czy niepewnej sytuacji geopolitycznej, nie może dziwić, że firmy IT w Polsce kładą obecnie największy nacisk na pozyskiwanie nowych klientów czy chcą zadbać o utrzymanie i pozyskanie talentów. To właśnie zabezpieczenie źródła przychodów i niezbędnych zasobów kadrowych do realizacji projektów wydaje się być teraz najwłaściwszą strategią na budowanie swojej odporności w trudniejszych czasach. Jednocześnie, w momencie fali zwolnień na świecie w sektorze nowych technologii, polskie firmy świadczące usługi IT dla biznesu mają szansę kolejny raz udowodnić, że są wiarygodnym i niezwykle wartościowym partnerem dla największych graczy. Jest to niewątpliwie jeden z pozytywnych aspektów, który daje dobre perspektywy na przyszłość dla krajowej branży IT w kolejnych miesiącach.

Całą treść raportu można znaleźć pod tym linkiem:

https://sodapl.com/wp-content/uploads/2023/01/Barometr-nastrojow-Q4-2022.pdf